بررسی آرمانشهر در سیاحتنام? ابراهیم بیگ، مسالک المحسنین و کتاب احمد یا سفین? طالبی

مفهوم آرمانشهر تفکری است فرا واقعیت و برگزیده و نخبه، که انسان ها برای رسیدن به آمال و آرزوهای خویش طراحی می کنند. این پژوهش به بررسی آرمانشهر در کتب سیاحتنام? ابراهیم بیگ، مسالک المحسنین و کتاب احمد به روش توصیفی – تحلیلی و با ابزار گردآوری کتابخانه ای انجام گرفت و با مطالع? منابع و مآخذ به استخراج جامع? آرمانی و مهمترین ویژگی آرمانشهری آنها در شش فصل پرداخته شد. پس از بیان کلیات، در فصل دوم به اوضاع مختلف عصر مشروطه و معرفی طالبوف و مراغه ای و بیان اندیشه های سیاسی آنان پرداخته شد. در فصل سوم ابتدا میزان تأثیرپذیری آنان از آراء فیلسوفان غربی و پس از آن آرمانشهر و مهمترین ویژگیهای جامع? آرمانی و میزان تأثیرگذاری شان بر جامعه بررسی شد. سپس در فصل چهارم به مطالع? تطبیقی مدین? فاضل? فارابی و اندیشه های آرمانی طالبوف و مراغه ای و وجوه تفاوت ها و شباهت های میان آنان پرداختهایم. در فصل پنجم به بررسی تأثیر عناصر زبانی و ادبی آثار آنان در خدمت توصیف جامع? آرمانی پرداخته شد و سرانجام فصل ششم به نتیجه گیری پژوهش اختصاص دارد. شاید بتوان شاخصه هایی همچون عدالت خواهی، تعلیم و تربیت، تأسیس مدارس، حفظ هویت بومی، توجه به فرهنگ و معرفت ایرانی، اصلاح الفبا، قانون مداری، توجه به فناوری نوین را از نشانه های آرمانشهر این دو نویسنده قلمداد کرد. اما هدف غایی جامع? آرمانی طالبوف دستیابی به آزادی و دموکراسی و هدف و مقصود آرمانشهر مراغه ای برقراری عدالت است. از مهمترین عناصر زبانی و ادبی که این دو نویسنده در خدمت توصیف آرمانشهر بهره گرفته اند می توان به این موارد اشاره کرد: بهره گیری از قواعد عربی، استعمال الفاظ فرنگی، کاربرد وجه وصفی، استعمال ضمایر خاص، استعمال ارسال المثل، استشهاد به آیه و حدیث و شعر شعرا و غیره.